"Nigdzie indziej nie walczono o kawałek ziemi w sposób bardziej zacięty niż tutaj, w Prusach Wschodnich. [...] niemiecki żołnierz trzy mał się wręcz pazurami każdego metra kwadratowego wschodniopruskiej ziemi, każdego obejścia, każdej miejscowości, każdego strumienia i kawałka lasu, do ostatnie chwili stawiając opór."(fragment książki)"Bój o Prusy Wschodnie" to solidnie udokumentowane sprawozdanie z walk prowadzonych przez armię niemiecką z nacierającymi oddziałami Armii Czerwonej - od jesieni 1944 roku do kapitulacji III Rzeszy w dniu 8 maja 1945.Major Kurt Dieckert i generał Horst Grossmann, którzy brali udział w tych walkach, wykorzystali dostępne materiały źródłowe - rozkazy, fragmenty meldunków, raportów służb informacyjnych Wehrmachtu i Armii Czerwonej, wspomnienia, pamiętniki i relacje uczestników rozgrywających się wówczas wydarzeń, szkice sytuacyjne i mapy rejonów szczególnie zaciętych walk. Autorzy zanotowali, niemal dzień po dniu, zwycięstwa i klęski, rzeczowo i bez uprzedzeń przedstawili blaski i cienie walk, błędne decyzje podejmowane przez zwierzchników wojskowych, gwałtowne spory przedstawicieli armii niemieckiej z nadprezydentem Prus Wschodnich gauleiterem Erichem Kochem i innymi wysokimi funkcjonariuszami NSDAP, którzy opóźniali ewakuację ludności cywilnej przed nadciągającym frontem. Zaślepieni propagandą funkcjonariusze partyjni narazili niemiecką ludność cywilną na okropności oraz udrękę bezładnej ucieczki, która dla wielu mieszkańców Prus Wschodnich zakończyła się tragicznie.W rezultacie powstała książka niezbędna dla każdego interesującego się walkami na froncie wschodnim w ostatnich miesiącach drugiej wojny światowej. Praca z pewnością zainteresuje też obecnych mieszkańców północnych ziem Polski od Gołdapi, poprzez Olsztyn, Elbląg, Malbork i Tczew, po Gdańsk, Gdynię oraz Hel. Autorzy książki ukazali losy licznych wsi, miast i miasteczek, gdzie niegdyś toczyło się spokojne życie, przerwane brutalnie na skutek obłędnej polityki Adolfa Hitlera i jego popleczników.

Świetna książka brytyjskiej historyk, Catherine Merridale, o Armii Czerwonej podczas II Wojny Światowej. (Przekład K. i P. Chojnaccy). Brytyjscy historycy Rosji mają jakaś świetną passę, z otwartych już archiwów postradzieckich czerpią pełnymi garściami, podczas kiedy nasi duszą się w polskim sosie. Figes, Montefiore, teraz Merridale - rewelacja. W odróżnieniu od historyków polskich - piszą o Rosji z dystansem.A propos naszych dyskusji o polityce historycznej, np. w wersji Muzeum Powstania Warszawskiego i PiS, warto przeczytać, co pisze autorka o sowieckiej polityce historycznej. "Pierwsze muzeum wielkiej wojny ojczyźnianej powstało w marcu 1943 roku. Wersja wojny, jaką zaczęto prezentować, wkrótce stanie się modelem dla oficjalnej prawdy. Narodziny słynnego mitu wojennego starannie wyreżyserowano. Cenzorzy dopilnowali, żeby słowa typu ‘odwrót` i ‘kapitulacja` zniknęły z kronik operacji Armii Czerwonej, jednak, co bardziej okrutne, zatajali tez prawdziwą wielkość strat w ludziach. (...) Cenzurowano również uczucia. Dopuszczony był smutek - dopóki wywoływał w żołnierzach chęć zemsty - ale o innych reakcjach na niebezpieczeństwo i cierpienie nie mówiło się głośno."Poetka Olga Bergholc, która uczestniczyła w blokadzie Leningradu, gdy pod koniec 1942 r. trafiła do radia, usłyszała: "Możecie mówić o wszystkim, ale żadnych wzmianek o głodzie. Żadnych."Kulturę szeregowców, mroczny świat prawdziwych żołnierzy, spychano na margines. Starannie niszczono wszystkie zapiski. Oficerowie NKWD przeszukiwali kieszenie żołnierzy przed każdą operacją. Kultura żołnierzy została wymazana, zniknęła. Poruszający jest opis życia na tyłach, wpływ rozłąki na losy rodzin wojskowych. Potworne opisy strat, męstwa, bohaterstwa, a następnie zemsty sołdatów na terenach Prus Wschodnich i Niemiec, nie uproszczone, w stylu "sowieckie hordy gwałcą niewinne Niemki", ale z analizą historyczna, psychologiczną, polityczną. "Kiedy berlińska gazeta napisała, że siedemdziesięciodwuletnia kobieta została zgwałcona 24 razy, anonimowa autorka dziennika zapytała: ‘Kto to liczył?` Kiedy czterdziestu dwóch żołnierzy i oficerów zostało rozstrzelanych przed frontem oddziałów, by zniechęcić czerwonoarmistów do dalszych okrucieństw, żołnierze się burzyli: ‘Ci dowódcy! Zastrzelą własnych ludzi za jakąś niemiecką dziwkę`."

Zwycięstwo albo śmierć. Wielka wojna ojczyźniana z perspektywy zwykłego żołnierza Armii Czerwonej.Dla własnych dowódców są tylko mięsem armatnim. Dla wrogów - podludźmi. W pierwszych tygodniach wojny niemiecki walec miażdży ich, wywołuje panikę, chaos. Wielu rzuca broń i ucieka. Lasy są pełne oszołomionych dezerterów. Niemcy nie znają litości. Głodzą swych jeńców, traktują ich jak zwierzęta. Stalin także nie wie, co to współczucie. Wydaje rozkaz nr 227: "Ani kroku w tył". Na jego mocy 158 tysięcy sowieckich żołnierzy za tchórzostwo zostaje rozstrzelanych przez własnych kamratów.Komu szczęście dopisze, ten przeżyje na tyle długo, by uwierzyć stalinowskiej propagandzie. Zabijanie faszystów to przecież "źródło uciechy". A potem jest Stalingrad - zwycięstwo kosztujące Armię Czerwoną pół miliona zabitych. Ale tego zwykły sowiecki żołnierz ma się nie dowiedzieć. Teraz jednak wie, że Hitlera można pokonać.Będzie bezlitosny. Będzie mścił krzywdy. Będzie zabijał, gwałcił, grabił. Bez różnicy - żołnierzy czy cywilów. Będzie pił, bo wtedy łatwiej o odwagę, a trudniej o poczucie winy. Taka właśnie będzie wojna Iwana - szarego sowieckiego żołnierza, który często niewiele rozumie. Ale może właśnie o to chodzi wielkim tego świata.Przełomowa książka Catherine Merridale została oparta na wywiadach z ponad dwoma setkami weteranów, pamiętnikach i listach żołnierzy, a także na odtajnionych materiałach z archiwów wojskowych i NKWD. To unikalne spojrzenie na wielką wojnę ojczyźnianą oczami zwykłego żołnierza Armii Czerwonej.Wstrząsający obraz wojny, odarty z sowieckiej propagandy.